Amerikan Bağımsız Sinemasının önemli yönetmenlerinden Jim Jarmusch’un çektiği zombi komedi filmi The Dead Don’t Die (2019), 18. !f İstanbul Bağımsız Filmler Festivali’nin “Galalar” bölümünde gösterildi. Only Lovers Left Alive (Sadece Aşıklar Hayatta Kalır, 2013) ile vampir temasını işleyen ve kendine has bir yorum katan Jim Jarmusch, bu sefer zombilere el atıyor.
İnsan eliyle yapılan çevresel felaketler sonucunda ölülerin dünyaya hakim olmaya çalışmasını anlatan film, küçük bir kasabayı mercek altına alıyor. İlk kısım yönetmenden beklendiği üzere karakterleri tanıtma odaklı ilerliyor. İrili ufaklı rollerde Jim Jarmusch filmlerinde görmeye alışık olduğumuz oyunculara rastlamak mümkün. Müzisyen Tom Waits ve Iggy Pop’un yanı sıra Bill Murray, Adam Driver, Tilda Swinton, Steve Buscemi gibi oyuncular, enteresan karakterlere imza atıyorlar.
The Dead Don’t Die, çevre ve kapitalizm üzerine ağır mesajlar içermesine rağmen zombi alt türüne yenilikçi bir biçim kazandırılarak değerlendirilemiyor. Birçok zombi filmi özellikle George A. Romero referans alınıyor ama maalesef derli toplu bir örnek teşkil etmiyor. Dawn of the Dead (Ölülerin Şafağı, 1978) filminde tüketim kültürü, Night of the Living Dead (Yaşayan Ölülerin Gecesi, 1968)’de ırkçılık, salgın filmi The Crazies (1973)’de ise devletin işgüzarlığı ve sorunları görmezden gelişi gibi detaylara Romero’dan aşinaydık zaten. Jarmusch’ta aynı meselelere değinirken durum komedisi ile harmanlayarak derdini basite indirgediğinden hikayeyi zaman zaman skeçler toplamına dönüştürüyor. Coffee and Cigarettes (Kahve ve Sigara, 2003) filminde olduğu gibi kısa filmlerden bir bütün oluşturmaya çalışsa belki daha çok anlam kazanabilirdi. Ama anlattığı zombi evrenini bir bütün haline getiremediği fazlasıyla belli olduğundan vermek istediği mesajlar havada kalıyor. Yakın dönemde izlediğimiz Mom and Dad (2017) ve Cell (Frekans, 2016) gibi “kötünün iyisi” olarak tarif edebileceğim benzer dertleri olan filmler bile kör göze parmak mesaj vermekten kaçınmıştı. Ama The Dead Don’t Die didaktik olmaktan kurtulamamış. Kendine geniş yer bulamasa da Adam Driver ve Bill Murray arasındaki diyaloglarda geçen “bu bir filmdir” söylemi ise vermek istediği mesajlar ile çelişiyor. “Biraz saçmalamış olabilirim ama sonuçta bu bir zombi filmi” dercesine filmin senaryosunu ve tema müziğini karakterler tenkit eder. Filmde tek kare yer almayan Jim Jarmusch, diyaloglar arasından kafasını uzatıp izleyicinin nabzını kontrol etmek istercesine kendisinden bahsettiriyor. Ama bu anlatım tarzı bütüne yayılmadığından şahsen komik olmayı başaramıyor.
The Dead Don’t Die, genç bir yönetmenin sinemaya ilk adım attığı komik olmaya çalışan bir zombi filmi tadı veriyor. Oyuncu kadrosunun hatırına veya “Jarmusch zombi filmi çekseydi nasıl bir iş ortaya çıkardı?” sorusunun cevabını merak edenler izleyebilirler.
KÜNYE / IMDB: 5,6
Yönetmen ve Senarist: Jim Jarmusch
Oyuncular: Bill Murray (Şerif Cliff Robertson), Adam Driver (Polis Memuru Ronnie Peterson), Tom Waits (Hermit Bob), Chloë Sevigny (Polis Memuru Mindy Morrison), Steve Buscemi (Frank Miller), Tilda Swinton (Zelda Winston), Danny Glover (Hank Thompson), Caleb Landry Jones (Bobby Wiggins), RZA (Dean), Rosie Perez (Posie Juarez), Selena Gomez (Zoe), Austin Butler (Jack), Taliyah Whitaker (Olivia), Jahi Di’Allo Winston (Geronimo), Maya Delmont (Stella), Larry Fessenden (Danny Perkins), Iggy Pop (Zombi)
Görüntü Yönetmeni: Frederick Elmes
Kurgu: Affonso Gonçalves
Ülke: ABD, İsveç
