Edward Dmytryk’in yönetmenliğini yaptığı Crossfire (Çapraz Ateş, 1947) adlı kara film, Richard Brooks’un “The Brick Foxhole” adlı romanından uyarlandı.

Samuels adında bir adam öldürülür ve cinayet için ortada bir sebep yoktur. Dedektif Finlay, cinayeti araştırmaya başlayınca gözler Samuels ile geceyi geçiren 3 asker arkadaşa çevrilir. Baş şüpheli Mitchell’dır ve ortada yoktur. Bulunduğunda ise olayı tam olarak hatırlayamamaktadır. Dedektif Finlay, cinayeti araştırdıkça olayın çok farklı bir boyutu olduğunu fark eder.

Crossfire, savaş ve ırkçılık üzerine yoğun eleştirilerin yer aldığı bir kara film. Dönemine göre gayet cesur olan bu film, uyarlanmış olduğu romandan farklı bir mesaj içermektedir. Roman, eşcinselliğe olan nefreti anlatırken, film ırkçılığa olan nefret üzerine yoğunlaşır. O dönemin sansür yasalarından dolayı yönetmen Edward Dmytryk, “sapkınlık” olarak düşünülen eşcinsellik yerine ırkçılığa karşı eleştiri içeren bir film çekmiştir.

Crossfire, En İyi Film, En İyi Yönetmen (Edward Dmytryk), En İyi Senaryo (John Paxton), En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu (Robert Ryan), En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu (Gloria Grahame) dallarında Akademi (Oscar) ödüllerine aday gösterilmiş fakat ödül alamamıştır. Ama bu kadar yoğun mesaj içeren bir filmin 5 dalda aday olabilmesi bile büyük başarıdır. Bu beş sinemacıdan Gloria Grahame haricinde bir daha Oscar’a aday olan kimse çıkmamıştır. Grahame, The Bad and the Beautiful (1952) filmindeki rolüyle En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Oscar’ını almıştır.

Filmde dört farklı tip asker karakteri görüyoruz. Keeley, kara filmlerin vazgeçilmezi nükteli konuşan, olaylara farklı bir açıdan bakan dedektif karakterine çok benziyor. Zaten arkadaşı Mitchell’ı temize çıkarabilmek için Dedektif Finlay’a yardım ederken bir nevi dedektifçilik oynuyor. Baş şüpheli olan Mitchell ise bir sanatçı. Kara filmlerde sıklıkla rastladığımız savaşta yaşadıklarından dolayı çıldırmak üzere olan, gündelik hayata uyum sağlamakta zorlanan bir asker olarak karşımıza çıkıyor. Savaşın bitmesiyle yaşamakta olduğu boşluğu bir şeylerle doldurmayı başaramadığı için zihni bulanan, mutsuz ve çaresiz bir adam. Hem kendinden hem de ardında bıraktığı karısından şüphelenen, çıldırmak üzere olan bir kara film karakteri…

Montgomery ise eski bir polis olduğundan olsa gerek savaşa ve askerliğe gereğinden fazla uyum sağlamış, etrafındaki insanları küçük gören hırslı, bencil, çevresinde pek sevilmeyen bir asker… Küçük bir kasabadan gelen asker Floyd, saf, temiz, korkak birisi olduğu için onu aşağılamak Montgomery’nin en büyük hobisi… Aynı amaç uğruna savaşmış olan bu dört askerin, karakterlerinden ötürü hayata ve insanlara karşı farklı bakış açıları var. Bunun için de her asker, bu savaştan kendilerine farklı bir pay çıkarmış. Kimi daha cesur olmuş, kimi yaşadıklarını sorgulamış, kimi nefretine nefret katmış, kimi ise aynen yoluna devam etmeyi başarabilmiştir.

Crossfire, ırkçılığın ne kadar anlamsız olduğunu ve insanlara ne kadar zarar verebildiğini anlatan bir kara film… Birçok kara filmin yönetmenliğini yapmış olan Edward Dmytryk’in çektiği bu film, kara filmlerin klasikleşmiş olan üç oyuncusu (Robert Mitchum, Robert Ryan, Gloria Grahame) ile birlikte tam bir kara film şöleni haline geliyor.

KÜNYE / IMDB: 7,4

Yönetmen: Edward Dmytryk

Senaryo: John Paxton, Richard Brooks

Oyuncular: Robert Mitchum (Peter Keeley), Robert Young (Dedektif Finlay), Robert Ryan (Montgomery), Gloria Grahame (Ginny Tremaine), George Cooper (Arthur Mitchell), Sam Levene (Joseph Samuels), William Phipps (Leroy), Steve Brodie (Floyd Bowers), Jacqueline White (Mary Mitchell), Marlo Dwyer (Bayan Lewis)

Müzik: Roy Webb

Görüntü Yönetmeni: J. Roy Hunt

Kurgu: Harry Gerstad

Ülke: ABD

Crossfire (1947) Fragman