Andrew Niccol’un senaryosunu yazdığı ve yönetmenliğini yaptığı Gattaca (1997) adlı tekno kara filmin oyuncu kadrosunda Ethan Hawke, Uma Thurman, Jude Law gibi isimler yer alıyor.
İnsanlığın kusursuzluğa doğru yol aldığı bir dünyada Freeman ailesi, çocuklarının hastalıksız, yetenekli, zeki bir çocuk olmasının garanti olmasına rağmen işi kadere bırakmak isterler. Böylece Vincent doğar. Doğduğunda arızalı tarafları ve bunların gerçekleşme oranları bellidir. Freeman ailesi, ikinci çocuklarında Vincent’ta aldıkları riski bu sefer almazlar. Tanrının değil laboratuar destekli kusursuz bir çocukları olur. Vincent’ın işi zordur. Çünkü büyük hayalleri vardır. Fakat bu hayallerini gerçekleştirebileceği şartlara sahip değildir. Çünkü o, inanç doğumuyla dünyaya gelmiştir. Uzaya gitme hayali gerçekten de bir hayaldir. Ama Vincent hayallerini ve şansını zorlamakta kararlıdır. Hayallerindeki iş yeri olan “Gattaca”ya ilk önce babasının dediği gibi temizlikçi olarak başlar. Sonrasında sahtekarlık yaparak Jerome Morrow’un yerine geçer. Her şey tıkırında giderken Gattaca’da işlenen bir cinayet onun bütün hayallerini tehlikeye atar. O, şimdi hem bir cinayet şüphelisi hem de sahte kimlikle içeri sızmış bir eksik insandır. Vincent, gerçek kimliği ortaya çıkmasın diye hayalleri uğruna elinden geleni yapacaktır.
Gattaca, distopik bir film olarak senaryosu ve sanat yönetmenliğiyle dikkat çekiyor. Filmde görünen o fütüristtik yapılar aslında 1930’lar ve 1950’lere ait. Tekno kara filmin olmazsa olmazı olan eski ve yeninin bir arada kullanılması da bu noktada çok önemli. Çünkü eski düzene olan özlem aslında ironik bir şekilde seyirciye anlatılıyor. Tekno kara filmlerde sıklıkla kullanılan geriye dönüş (flashback) kullanımı Gattaca’da da var. İzleyiciye anlatılmak istenen, insanın özünün önemli olduğu, ruhun her zaman teknolojiden bir adım önde olduğu veya önde olması gerektiğidir. Aynı Vincent gibi inanç doğumuyla dünyaya gelen izleyici, Vincent’ın hayalini ve yaptığı fedakarlıkları ibretle izliyor. Aslında film ne kadar bilimkurgu dolaylarında dolaşsa da anlattığı bu gelecek çok da uzak değil. Çünkü yaşam süresini uzatmak ve hastalıkları önlemek üzerine tıp, çalışmalar yürütmektedir. Bu gelişmeleri ne kadar umutla izlesek de bunun doğuracağı kötü sonuçlar da olacaktır elbette. Aslında filmin mesajını en iyi özetleyen filmin DVD’sindeki çıkarılmış sahnelerden biri; tarihteki bazı önemli insanların (Abraham Lincoln, Emily Dickinson, Van Gogh, Albert Einstein, John F. Kennedy, Rita Hayworth, Ray Charles, Stephen Hawking, Jackie Joyner-Kersee) hastalıklarından bahseden jenerikten kırpılmış o sahne… (Yazının sonundaki videoda alternatif sonu izleyebilirsiniz.)
Gattaca, sahip olduğumuz dezavantajları, çabalayarak ve kafamızın dikine giderek nasıl aşabileceğimizi anlatıyor. Bazen insanın ürettiği değil, tanrının yarattığı başarılı olur. Gattaca, gerek mekanları gerekse senaryosuyla iyi bir tekno kara film… Yönetmen Andrew Niccol, son çektiği iki filmde biraz düşüşe geçmiş olsa da hem senaryo yazımında bulunduğu hem de yönetmenlik yaptığı filmlerine göz atmakta fayda var.
KÜNYE / IMDB: 7,8
Yönetmen ve Senarist: Andrew Niccol
Oyuncular: Ethan Hawke (Vincent Freeman), Uma Thurman (Irene Cassini), Jude Law (Jerome Eugene Morrow) Alan Arkin (Dedektif Hugo), Loren Dean (Anton Freeman), Elias Koteas (Antonio Freeman), Jayne Brook (Marie Freeman), Xander Berkeley (Doktor Lamar), Ernest Borgnine (Caesar), Tony Shalhoub (Alman)
Müzik: Michael Nyman
Görüntü Yönetmeni: Slawomir Idziak
Kurgu: Lisa Zeno Churgin
Ülke: ABD
