Joseph L. Mankiewicz’in yönetmenliğini yaptığı No Way Out (Can Düşmanı, 1950) adlı ırkçılık temalı kara filmde Richard Widmark, Sidney Poitier, Linda Darnell gibi oyuncular yer alıyor.
Ray ve Johnny Biddle kardeşler, bir benzin istasyonu soygunu sonrası polise yakalanırlar ama onlar kaçmaya devam eder. Polis de onları durdurabilmek için bacaklarına ateş eder. Hastaneye kaldırılan Biddle kardeşlerden Johnny’nin durumu garip bir şekilde ağırdır. Doktor Luther Brooks durumdan şüphelenir ve birkaç tetkik yapar. Ama yanında yatan Ray, Dr. Brooks’a siyahi olduğu için ırkçı söylemlerde bulunur ve onu sürekli engellemeye çalışır. Ray, doktorun iğne yaptığını görünce “kardeşimi öldürüyor” diye yaygara kopardığı sırada Johnny ölür ve Ray nefret dolu sözlerine devam eder. Dr. Brooks bu duruma çok üzülür ve yaptığı tedavi yönteminden şüphe eder. Otopsi yapılıp vicdanını rahatlatmak ister ama böyle bir uygulama için aileden birinin izni gerekmektedir. Ray’e sorduklarında otopsiyi kesinlikle reddeder ve kardeşini Dr. Brooks’un öldürdüğü iddialarına devam eder. Doktorun başka bir yol bulması gerekmektedir ve otopsi yapılması için elinden geleni yapacaktır. Ama Ray de nefretini kusarak doktoru rahatsız etmek için elinden geleni ardına koymayacaktır.
No Way Out, klasik kara film konularının biraz dışında ırkçılığı hedef alan bir film. Özellikle Richard Widmark’ın canlandırdığı siyahlara rahatsız edici boyutta nefret duyan Ray Biddle karakteri dikkat çekiyor. Daha ilk defa kamera karşısına geçtiği Kiss of Death (1947) adlı kara film dahil olmak üzere psikopat karakterlerin çok yakıştığı Widmark, bu filmde de rolünün hakkını vermiş. Siyah olduğu için psikolojik baskı gören doktor rolünde karşımıza çıkan 23 yaşındaki gencecik Sidney Poitier ise karakterinin hem ürkek hem de ne yaptığını bilen duruşu ilk önemli oyunculuk deneyimi olduğunu göz önünde bulundurursak gayet yerinde olmuş. House of Strangers (1949) filminin de yönetmenliğini yapan Joseph L. Mankiewicz’in yine sağlam karakterler içeren bir filme imza attığını da hatırlatalım.
No Way Out, ırkçılığın insanların nasıl gözünü kör ettiğini sert bir şekilde anlatıyor. İnsanların hiçbir ayrım yapılmaksızın eğitim görüp istediği mesleği yapabildiği sözde yasalar var ama bu yasalar toplumsal baskıyı veya zihinlere istemsizce dayatılmış kalıplaşmış bağnaz fikirleri ortadan kaldırmıyor. Kara filmler çoğunlukla bir suç çerçevesinde gelişirken bazen de çıldırmış karakterleri anlatır. Film, Ray Biddle’ın bir siyahın kendinden üstün olabileceğini kaldıramayıp delicesine yok etme arzusunu anlatıyor. No Way Out, dönemine göre cesur, ayakları yere basan bir kara film.
KÜNYE / IMDB: 7,5
Yönetmen: Joseph L. Mankiewicz
Senaryo: Joseph L. Mankiewicz, Lesser Samuels, Philip Yordan
Oyuncular: Richard Widmark (Ray Biddle), Sidney Poitier (Doktor Luther Brooks), Linda Darnell (Edie Johnson), Stephen McNally (Doktor Dan Wharton), Dick Paxton (Johnny Biddle)
Müzik: Alfred Newman
Görüntü Yönetmeni: Milton R. Krasner
Kurgu: Barbara McLean
Ülke: ABD
