“Katil Kim” hikayesini mahkeme teması çerçevesinde işleyen Amerikan yapımı yeni kara film Jagged Edge (Bıçağın Ucunda, 1985), Yeşilçam’ın dikkatinden kaçmamış ve kısa bir süre sonra Savunma (1986) adında bir uyarlaması çekilmiştir. İki filmde de zengin oyuncu kadrosu göze çarpar. ABD versiyonunu yeni kara film olarak değerlendirmek mümkünken yerli versiyonda bazı verilmek istenen mesajlar kırpıldığından polisiye türüne daha yakın bir duruş sergiliyor.
Öncelikle Jagged Edge filmine değinelim. Gazete sahibi bir kadın öldürülür ve tek şüpheli de kocası Jack Forrester’dır. Avukat olarak tutulan Teddy Barnes, Jack’i savunurken öte yandan da yeni bir aşka beraber yelken açarlar. Fakat hırslı ve takıntılı Thomas Krasny, Jack’in katil olduğunu düşünmektedir. Film “katil kim” hikayesine odaklanırken alttan alta adalet sistemine eleştiri getirmeyi ihmal etmez. Teddy ile Krasny’nin beraber aldıkları eski bir davada yanlışlık yapmaları ikisini de etkilemiştir. Aralarındaki rekabet bir nevi intikam alma çabasına dönüşür. Fakat Teddy’nin Jack’e olan aşkı zaman zaman davanın önüne geçer.
Katilin siyah kar maskesiyle işlediği vahşi cinayete tanık oluruz. İlginç olan ise cinayetin Charles Manson tarikatının işlediği cinayetlere benzetilmesi. Ayrıca Forrester’ın eli, yüzü düzgün olması ve iyi bir hayat sürmesi de Ted Bundy’e benzer bir manipülatif olup olmadığı sorusunu sordurur. Bu noktada Türk versiyonuna geçiş yapalım. Savunma filminde ise cinayet sebebi olarak ilk akla gelen suikast olur. Türkiye’nin gündeminden eksik olmayan, gazetecilerin faili meçhul cinayete ve suikasta kurban gitmesi, o dönemin toplumsal travmasını yansıtır. Amerika’da halen seri katil korkusu, Türkiye’de ise 1979’da işlenen Abdi İpekçi cinayeti gibi gazeteci ölümlerinin devamının geleceği endişesi hakimdir. 90’larda bu cinayetlerin ardı arkasının kesilmediğini düşündüğümüzde iyi bir noktaya değindiğini belirtmek lazım.
Çoğu sahne ve diyalog neredeyse birbirinin aynı olmasına rağmen iki yapım arasındaki diğer önemli fark ise giriş kısmı. Jagged Edge, cinayet sahnesiyle başlar ve izleyiciyi doğrudan “katil kim” hikayesinin içine sokar. Savunma ise girişte cinayet öncesinde yaşanan çekişmeleri aktarır. Başkomiser Cemal Gökay’ın bir davayı oldubittiye getirmesi sonucunda idealist Avukat Handan Çelik ile arası açılır. Karısını öldürmek ile suçlanan Cengiz Okan’ı savunmak Avukat Handan için adaletin yerine gelmesinin yanı sıra Başkomiser Cemal’den intikam almak amacı da taşımaktadır. Adaletin bozuk düzeni Savunma filminde avukat ve başkomiser üzerinden işlendiğinden sistem bireyselleştirilir. Jagged Edge filminde de olayı kişiselleştirme vardır fakat zaman zaman genel düzene atıflarda bulunulmaktan çekinilmez. Özellikle Thomas Krasny’nin hata yaptıkları davadan sonra yükselmeye devam etmesi çarpık düzeni ortaya koyar. Ayrıca Teddy Barnes, müvekkilinin suçsuz olduğuna tam olarak inanmaz ama yine de onu savunmaya devam eder. Buna benzer detaylar Jagged Edge filminin yeni kara filme uygun bir üsluba dönüşmesini sağlar.
İki yapıma polisiye olarak baktığımızda ise can alıcı sahnelerin birebir aktarıldığını görüyoruz. Jagged Edge’de sadece diyaloglarda anlatılan ama Savunma’da görsele aktarılmış sahneleri ve birkaç yerelleştirme detayını saymazsak senaryonun aynı iskelete sahip olduğunu söyleyebiliriz. Yerli yapımda, cinayetin öncesinde yaşananlara fazla odaklanıldığından mahkeme sahnelerinin biraz kırpıldığını da belirtmek gerekir.
Son olarak Amerikan ve Türk versiyonlarında yer alan oyuculara göz atalım; Glenn Close (Gülşen Bubikoğlu), Jeff Bridges (Kenan Kalav), Peter Coyote (Fikret Hakan), Robert Loggia (Erol Günaydın) gibi isimleri görmek mümkün. Senaryoda ise Basic Instinct (Temel İçgüdü, 1992) gibi erotik gerilimler ile ünlenen Joe Eszterhas, yerli uyarlamada ise farklı türde 300’ün üzerinde senaryoya imza atmış olan Erdoğan Tünaş yer alıyor. Yönetmen koltuğunda ise Star Wars: Episode VI – Return of the Jedi (1983) filmiyle tanınan Richard Marquand’a karşılık; komedi, dram ve polisiye gibi farklı türlerde yapımlara imza atan Osman F. Seden oturuyor.
Jagged Edge (1985) Fragman
